Trang chủ Tin tức Vận tải & dịch vụ đường biển

Vận tải & dịch vụ đường biển

Thực trạng nghành vận tải biển Việt Nam hiện nay

Tính đến 20/06/2013

1. Đội tàu

- Đội tàu biển Việt Nam có 1.788 tàu với tổng trọng tải 6,899 triệu DWT, trong đó có 137 tàu dầu với tổng trọng tải 1.762.254 DWT

- Chủ sở hữu: 577 chủ tàu trong đó 33 chủ tàu lớn thuộc DNNN, hơn 500 chủ tàu là DN tư nhân.

- Trên 80 tàu sở hữu Việt Nam, mang cờ quốc tịch nước ngoài, tổng trọng tải hơn 1,085 triệu DWT chiếm khoảng 15% tổng trọng tải đội tàu biển Việt Nam.

- Đội tàu Việt Nam phát triển nóng, tăng trưởng bình quân 35,78%/ năm về trọng tải. Cơ cấu chủng loại có cải thiện đáng kể, trọng tải bình quân tăng gần 51% so với 5 năm trước.

- Tuổi tàu cao, tình trạng kỹ thuật kém: khoảng 39% trên 15 tuổi, trong đó

§ 50% tàu bách hóa

§ 47% tàu hàng rời

§ 59% tàu container

§ 100% tàu khí hóa lỏng

- Tồn tại lớn nhất là hiệu quả kinh doanh kém, thua lỗ kéo dài, nhiều chủ tàu có nguy cơ phá sản.

2. Về nhân lực:

- Đến 31/12/2012: đội ngũ sỹ quan thuyền viên được cấp chứng chỉ hành nghề trên biển là 31.617 người. Hiện nay, chỉ còn 27.000 người làm việc trên các đội tàu (gần 40% đã chuyển nghề).

- Đội ngũ sĩ quan thuyền viên còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng. Tình trạng chuyển nghề, bỏ nghề là đáng lo ngại.

3. Về tổ chức quản lý: số lượng chủ tàu nhiều

- Hơn 500 chủ tàu là tư nhân, quản lý khoảng 27% tổng trọng tải đội tàu.

- Có nhiều chủ tàu nhỏ chỉ quản lý một vài tàu nhỏ, kém chất lượng, khả năng trình độ quản lý không đáp ứng được yêu cầu.

4. Xu thế diễn biến thị trường vận tải biển thế giới, khu vực

- Kinh tế thế giới: chưa thoát khỏi khủng hoảng, tuy đã dấu hiệu phục hồi song còn nhiều nguy cơ tiềm ẩn.

Năm

Tăng trưởng

GDP

Lượng hàng vận tải biển thế giới

Tổng lượng hàng vận tải biển thế giới (triệu tấn)

2011

2,7%

3,8%

8.748

2012

3,2%

9.297

5. Về cước phí vận tải và hiệu quả kinh doanh:

- Sụt giảm nghiêm trọng do cạnh tranh, thiếu hàng, thừa năng lực.

- Kết quả hoạt động của nhiều hãng tàu lớn không tốt, năm 2011 có 14 hãng tàu lớn công bố lỗ từ 3-25%, một số hãng tàu phải nộp đơn xin phá sản.

6. Xu thế hợp tác thành liên minh và đại liên minh để tăng sức cạnh tranh, thâu tóm thị trường

- Về phát triển đội tàu:

§ Từ 2008-2011: đội tàu vận tải biển thế giới tăng khoảng 37% về tấn trọng tải, vượt xa mức tăng về nhu cầu vận tải 12,97% (gấp 3 lần) ðTình trạng thừa năng lực so với nhu cầu vận tải ngày càng nghiêm trọng.

§ Mức độ giải bản tàu cũ, lạc hậu tăng, tuổi tàu phá dỡ giảm.

§ Nhu cầu đóng mới giảm trong giai đoạn tới.

7. Chính sách phát triển vận tải biển và cơ cấu đội tàu trong qui hoạch được duyệt

- Mục tiêu phát triển vận tải biển Việt Nam đến năm 2020 là: nhu cầu bổ sung đội tàu từ 3,8-4,9 triệu DWT.

8. Tổng hợp so sánh một số chỉ tiêu chính của Việt Nam và thế giới:

- Lượng hàng vận tải biển Việt Nam chiếm 1,0-1,1 % lượng hàng vận tải biển thế giới

- Qui mô đội tàu Việt Nam chiếm 0,42-0,45% đội tàu thế giới.

- Tốc độ tăng trưởng bình quân:

§ Trọng tải tàu giai đoạn 2008-2012: Việt Nam 35,78%; thế giới 9,4-10%

§ Lượng hàng vận tải biển 2012: Việt Nam 4,41%; thế giới 6,2%

9. Dự báo tổng nhu cầu cho hàng lỏng và sản phẩm dầu: triệu tấn/ năm

2015	2020	2025	2030
34,2-37,8	86-92,9	85-90	105,6-120,5

Đối với hàng lỏng, xăng dầu: thị phần của đội tàu Việt Nam chủ yếu sẽ chỉ là sản phẩm dầu tiêu thụ trong nước và một phần dầu thô từ mỏ Bạch Hổ cung ứng cho nhà máy Dung Quất.

10. Về phát triển tàu đóng mới: các đơn đặt hàng sẽ giảm trong các năm 2014-2016 và sau năm 2016 thì chưa có bất kỳ một đơn đặt hàng nào.

- Khó khăn trong ngành vận tải biển, tình trạng dư thừa công suất vận tải so với nhu cầu buộc các hãng tàu quay trở lại cơ cấu đội tàu của mình, cắt giảm chi phí, tìm cách giữ thị phần vận tải thay vì tiếp tục phát triển đóng mới tàu.

- Đối với Việt Nam, tổng kết giai đoạn từ 2000 đến 2011, số lượng đội tàu phát triển nóng một cách khác thường. Tổng trọng tải đội tàu Việt Nam 2011 so với 2000 đã tăng 2.152%, gấp 10 lần mức tăng bình quân của các quốc gia trong khu vực (Philippines, Đài Loan, Singapore, Malaysia, Indonesia và một số quốc gia khác).

- Với bối cảnh chung toàn cầu, việc phát triển đóng mới tàu của đội tàu biển Việt Nam cũng được xem là không khả thi đến năm 2020.

- Samsung có thể tham gia tái cơ cấu ngành đóng tàu Việt Nam: Bộ Kế hoạch & Đầu tư sẽ chủ trì lựa chọn một số dự án tiềm năng và những dự án thuộc danh mục kêu gọi đầu tư nước ngoài đến 2020 để giới thiệu cho Samsung nghiên cứu, triển khai. Trong đó, phía Việt Nam đề xuất tập đoàn này đầu tư hoặc tham gia tái cơ cấu lĩnh vực công nghiệp tàu thủy, thông qua hợp tác với Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC), tiền thân là Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin).

11. Qui mô phát triển đội tàu biển Việt Nam:

- Tuyến quốc tế

§ Dầu thô nhập ngoại: trọng tải 10-40 vạn DWT

§ Sản phẩm dầu nhập ngoại: trọng tải 10-50 ngàn DWT

- Tuyến trong nước:

§ Tàu chở sản phẩm dầu: trọng tải 1 -30 ngàn DWT

§ Tàu chở dầu thô từ mỏ vào nhà máy: trọng tải 10-15 vạn DWT